เราปฏิเสธไม่ได้ว่ารองเท้าของหญิงสาวทุกวัยคงอาจเริ่มจากรองเท้าทรง “Mary Jane” ที่สามารถเดินเหินได้อย่างสะดวกสบาย ไม่ว่าจะเป็นสายรัดรองเท้าด้านหน้าอันเอกลักษณ์กับหนังดำขลับ หรือ หนังสีอื่นๆคอยดึงตัวตนของหญิงสาวออกมาโดยที่เราไม่รู้ว่าสิ่งเหล่านี้ได้กลมกลืนเข้ากับชีวิตประจำวันไปแล้วก็ว่าได้โดยทรง Mary Jane เป็นการดีไซน์ไร้กาลเวลาที่ผลิตออกมาในรูปแบบที่หลากหลาย และอยู่ร่วมสมัยเสมอและวัสดุเหล่านี้ก็สามารถสร้างได้หลากหลายวัสดุตั้งแต่ผ้าฝ้ายยันหนังแก้วกันเลยทีเดียว ดังนั้นไม่ใช่แค่รองเท้าเรียบๆอย่างรองเท้านักเรียนเรียบเพียงอย่างเดียวแต่คุณสามารถแต่งแต้มลวดลายและความสร้างสรรคได้อย่างไร้ขีดจำกัด
จุดเริ่มต้นของรองเท้าคู่นี้เริ่มเห็นแน่ชัดว่าปี 1902 จากกระแสความนิยมของการ์ตูนเรื่อง Buster Brown ของ Richard Felton Outcault โดยมีตัวละครชื่อ แมรี่ เจน (Mary Jane) ได้สวมรองเท้าหนังสีดำขลับและมีสายรัดรองเท้าดูน่ารัก และถัดไป 2 ปี ต่อมา Outcault ได้นำตัวละคร Mary Jane ไปขายใบอนุญาตลิขสิทธิ์มากกว่า 200 บริษัท ในงานเทศกาล St. Louis World’s Fair ณ สหรัฐอเมริกา จนได้บริษัท Brown shoes ผู้ซื้อลิขสิทธิ์ตัวละครไปโปรโหมดในเทศและเป็นที่ชื่นชอบเป็นอย่างมาก จนกระทั่งถึงแม้ Outcault จะออกจาก Herald ที่ถือลิขสิทธิ์การ์ตูนเรื่องนี้ในปีถัดมา จึงเหลือเพียงแค่ชื่อ Mary Jane ไว้ในรองเท้าจนเรียกกันติดปากและบรรจุในชื่อทรงรองเท้าอย่างไม่ขาดปาก
ถึงแม้รองเท้า Mary Jane จะอยู่กับตัวละครในเรื่อง Buster brown ก็ตามแต่ ก่อนหน้านี้รองเท้าทรงแบบนี้อาจมีภาพลักษณ์ติดกับหญิงสาว สุภาพสตรี แม้กระทั่งสาวใช้ หรือ นักเรียนหญิงก็ตาม แต่แท้จริงแล้วรองเท้าคู่นี้เป็น Unisex สามารถสวมใส่ได้ทั้งชายและหญิงเลยทีเดียว หากมองย้อนกลับไปในรูปของราชวงศ์อังกฤษ ทั้งกษัตริย์ ราชินี เจ้าชาย เจ้าหญิง ล้วนสวมใส่รองเท้าเป็นส่วนหนึ่งของชุดนักเรียน หรือ ไปโบสถ์อีกด้วย จึงอาจกล่าวไม่ได้ว่ารองเท้าแบบนี้จะเป็นสมบัติของสุภาพสตรีเสียทีเดียว
ต่อมาในปี 1930s-1940s อิสระของหญิงสาวได้ถูกปลดแอกกันมากขึ้น โลกที่ถูกแต่งแต้มด้วยจินตนาการอันอิสระอันไร้ขีดจำกัดในโลกของแฟชั่นกับสังคมสมัยนั้น หญิงสาวสามารถไปสังสรรค์ เที่ยวคลับ ไปห้องสมุด หรือทำงานกิจวัตรออกมาได้อย่างชื่นมื่น เปรียบกับสถานการณ์กางเกงนั้นต้องเป็นของผู้ชายเพียงฝ่ายเดียว แต่ในทางกลับกันมุมมองถูกเปลี่ยนไปตามกาลเวลาได้เช่นกัน อย่างรองเท้า Mary jane ก็เป็นหนึ่งในกรณีเดียวกัน
ตั้งแต่ปี 1960s เป็นต้นมากระแสโลกทำให้รองเท้าทรงนี้ดังเป็นพลุแตกจนต้องมีเป็นแฟชั่นไอเท็มติดตัวอยู่ในตู้รองเท้าตามครัวเรือน ไม่ว่าจะใส่เข้าคู่กับกระโปรงให้ขับลุคดูอ่อนหวาน หรือ ใส่รองเท้าคู่นี้ไปทำงานกับกางเกงขาสั้นเล่นกีฬาให้เปรี้ยวเข็ดฟัน ทุกสิ่งทุกอย่างล้วนแต่เป็นเรื่องปกติทีเกิดขึ้นบนโลกใบนี้ ต่อมาปี 1990s ตอนปลาย ในสหรัฐอเมริกาเป็นที่นิยมอย่างมาก โดยเฉพาะวิวัฒนาการได้นำรองเท้าทรงนี้เพิ่มส้นให้ดูสูงและเพรียวขึ้น หรือใส่กับแนวพังค์ร็อค,โกธิคที่เป็นกระแสรอง หรือ ไซโคบิลลี่ก็ได้นำมาคู่กับถุงเท้า หรือ ถุงน่อง หรือ กระโปรงพลีทลายสก็อต และปี 2000s ฉลองมิเลเนียมได้เป็นที่นิยมอย่างมากในสหราชอาณาจักรและพัฒนาให้เป็นรองเท้า Mary jane ที่เป็นลักษณะส้นตึกออกมาหลากแบรนด์อย่าง No Doubt, Koi Couture อีกด้วย
ปัจจุบันรองเท้าทรงนี้สามารถอยู่กับสไตส์ Lolita , kinderwhore , Mori girl หรือแม้กระทั่งสายลุยๆเท่กับลุค Working woman ก็ได้ และอื่น ๆ อีกมายมาย
ทุกวันนี้ที่โลกใบนี้ให้เหล่าก้าวแรกในทุกๆวันของหญิงสาวนั้นออกมาอยู่ในกฎแฟชั่นที่ไร้กฎเกณฑ์และอิสระที่ไม่ใช่เพียงแค่เป็นบุคลิกอ่อนหวาน หรือ เรียบร้อยเพียงอย่างเดียว ถึงแม้กระทั่ง ‘การโดนวัฒนธรรมเหมารวม’ให้อยู่ในภาพจำกับแบบเดิมๆ ที่ไม่ใช่แค่การมองเพียงด้านเดียว หรือตีความในมุมซ้ำๆอีกต่อไป หากคุณมีรองเท้าคู่ใดคู่หนึ่ง ไม่แน่รองเท้าทรง Mary Jane อาจอยู่ในตู้คุณโดยไม่รู้ตัว เพราะ ชีวิตประจำวันของเรานั้นกลมกลืนให้หญิงสาวทุกคนได้เฉิดฉายตัวตนความเป็นอัตลักษณ์เฉพาะตัวโดยไม่มีใครห้ามก้าวแรกของวันได้อีกต่อไป
เรื่อง: ดาริณ กาญจนะโรจน์ | Junior News Reporter
อ้างอิง
https://www.vogue.co.th/lifestyle/article/famelesoldiercanwearlipsticknow
https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Jane_(shoe)
https://en.wikipedia.org/wiki/Louisiana_Purchase_Exposition#Background
https://www.ellethailand.com/content/Mary-Jane-Shoes
Content Creator
