สถานการณ์ความขัดแย้งระหว่างรัสเซียกับยูเครน ยังอยู่ในภาวะที่ตึงเครียด การใช้อาวุธของรัสเซียยังรุนแรงต่อเนื่อง การเจรจาที่ยังไม่มีบทสรุปว่าสงครามของทั้ง 2 ฝ่ายจะจบลงที่จุดไหน และบรรยากาศการค้า การเงินที่รัสเซียยังเจอผลกระทบอย่างต่อเนื่องจากการประกาศยุติการขาย การให้บริการจากบรรดาแบรนด์สินค้าและบริการที่ไม่สนับสนุนการกระทำของรัสเซียในตอนนี้ รวมไปถึงระบบธุรกรรมการเงินที่หลายสถาบันการเงินและผู้ให้บริการระบบการชำระเงิน หรือแม้แต่ตัวสถาบันการเงินเอง เริ่มถอยออกจากรัสเซียแล้วเช่นกัน
หมายเหตุ: ความเคลื่อนไหวทั้งหมด ณ วันที่ 13 มี.ค. 2565
SWIFT ยังก้ำกึ่ง ถอดบางแบงก์ออก กลัวกระทบทั้งระบบ
ความเคลื่อนไหวแรกสุดของโลกการเงิน เริ่มจากระบบตัวกลางการโอนเงินระดับโลกอย่าง ‘SWIFT’ หรือในชื่อเต็ม “สมาคมโทรคมนาคมทางการเงินโลก (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication)” ซึ่งสหรัฐอเมริกาและชาติพันธมิตร ประกาศมาตรการคว่ำบาตรรัสเซียในทางเศรษฐกิจ หนึ่งในมาตรการสำคัญ คือ การตัดบางธนาคารของรัสเซีย ออกจากระบบ SWIFT ซึ่งเป็นระบบตัวกลางการโอนเงินระดับโลก
การตัดธนาคารรัสเซียออกจากระบบดังกล่าว จะทำให้บริษัทรัสเซียทำธุรกรรมกับประเทศต่างๆ ยากขึ้น ต้องใช้เวลาในการติดต่อ-ประสานงานเพื่อทำธุรกรรมระหว่างประเทศนานขึ้น และค่าใช้จ่ายในการทำธุรกรรมจะยิ่งสูงขึ้นไปอีกด้วย และผลกระทบสำคัญนี้ จะตกไปอยู่ที่กลุ่มบริษัทพลังงานและการเกษตรของรัสเซีย ซึ่งมีมูลค่าธุรกรรมต่อครั้งที่สูงมาก รวมทั้งยุโรปเอง ก็เป็นหนึ่งในกลุ่มประเทศที่พึ่งพาพลังงานจากรัสเซียเป็นหลักด้วย การตัดสินใจตัดทุกธนาคารรัสเซียออกจากระบบ อาจทำให้เป็นปัญหาใหญ่ในอนาคตสำหรับทั้งสองฝ่ายได้
VISA-Mastercard-AMEX พร้อมสารพัด Pay ขอโบกมือลาด้วย
อีกหนึ่งแรงสั่นสะเทือนที่สำคัญที่รัสเซียต้องรับมือ คือ ระบบเครือข่ายการชำระเงินระดับโลกอย่าง VISA, Mastercard และ American Express (AMEX) ที่ต่างประกาศโบกมือลา ยุติการให้บริการเพื่อตอบโต้พฤติกรรมของรัสเซีย ส่งผลให้ธนาคารของรัสเซียจะไม่สามารถออกบัตรเดบิตและบัตรเครดิตที่เป็น Visa และ Mastercard ได้อีกต่อไป และบัตรที่ออกก่อนหน้านี้ จะไม่สามารถใช้งานข้ามประเทศได้ด้วย ทำให้การใช้จ่ายผ่านบัตรทั้งในประเทศและต่างประเทศของชาวรัสเซีย กลายเป็นปัญหาใหญ่สำหรับพวกเขา
แต่ผลกระทบของการแบนรัสเซียครั้งนี้ ไม่ได้เกิดขึ้นกับผู้ใช้อย่างเดียว ผู้ให้บริการการชำระเงินอย่าง Visa ซึ่งประกาศระงับการให้บริการในรัสเซีย อาจต้องเจอกับรายได้ที่ลดลง เพราะธุรกิจจากรัสเซียเพียงประเทศเดียว สามารถสร้างรายได้ให้ Visa มากถึง 4% ของรายได้ทั่วโลก
อย่างไรก็ตาม Visa และ Mastercard ยังยืนยันว่า บัตรต่างๆ ที่ออกมาก่อนหน้านี้ จะยังสามารถใช้งานได้ต่อเนื่องจนกว่าจะหมดอายุบัตร แต่หน้าที่ในการดำเนินธุรกรรมจากบัตร จะตกไปอยู่ที่ ‘ระบบการชำระเงินผ่านบัตรแห่งชาติ หรือ NSPK’ แทน
นอกจากนี้ บริการชำระเงินอย่าง Apple Pay และ Google Pay ก็ไม่สามารถใช้งานได้ตามไปด้วย เนื่องจากการยุติการให้บริการของ Apple และ Google เอง จนทำให้มีภาพของผู้ใช้บริการรถไฟฟ้าใต้ดินที่ติดค้างอยู่ในระบบ เพราะไม่สามารถใช้โทรศัพท์ที่มี Mobile Payment แตะออกจากระบบรถไฟฟ้า หรือ ‘Tap to Ride’ ได้
‘แบงก์รัสเชีย’ ใกล้จุดล้มละลาย-‘แบงก์ต่างชาติ’ ขอบายรัสเซีย
ย้อนกลับไปช่วงเริ่มต้นการบุกเข้ายูเครนของรัสเซีย ภายหลังการเข้าทำสงครามดังกล่าว ธนาคาร Sberbank (สเบอร์แบงก์) ธนาคารใหญ่ของรัสเซีย เผชิญกับการที่ลูกค้าถอนเงินสดออกจากธนาคารจนขาดสภาพคล่อง เข้าใกล้จุดล้มละลาย รวมถึงต้องเผชิญกับความเสี่ยงด้านความปลอดภัยของพนักงาน จนนำไปสู่การตัดสินใจถอนตัวเองออกจากตลาดยุโรปไปในที่สุด
ขณะที่ธนาคารและสถาบันการเงินต่างชาติที่มีสาขาอยู่ในรัสเซีย เริ่มตัดสินใจถอนตัวออกจากรัสเซียด้วยเช่นกัน และ ‘โกลด์แมน แซคส์ (Goldman Sachs)’ บริษัทวาณิชธนกิจ (Investment Banking) จากสหรัฐอเมริกา เป็นสถาบันการเงินแรกที่ประกาศยุติการดำเนินธุรกิจในรัสเซีย รวมไปถึง ‘J.P.Morgan’ อีกหนึ่งสถาบันการเงินยักษ์ใหญ่แห่ง Wall Street ซึ่งตัดสินใจออกจากธุรกิจเช่นเดียวกับ Goldman Sachs เพื่อตอบโต้การกระทำของรัสเซีย
นอกจากยักษ์ใหญ่การเงินรายใหญ่ของสหรัฐฯ แล้ว ยักษ์ใหญ่จากเยอรมนีอย่าง ‘Deustch Bank (ดอยซ์แบงก์)’ เป็นสถาบันการเงินรายล่าสุดที่ประกาศออกจากตลาดรัสเซีย เมื่อ 11 มี.ค. ที่ผ่านมา (ตามเวลาท้องถิ่นฯ) หลังตกเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์จากกลุ่มนักลงทุนจากการยังคงดำเนินธุรกิจในรัสเซียของดอยซ์แบงก์
‘ปั้นระบบใหม่-จับมือชาติอื่น’ คือทางแก้เกมโลกการเงินรัสเซีย?
หลังการถอนตัวของผู้ให้บริการด้านการเงินรายใหญ่ ทำให้ธนาคารในรัสเซียต้องหันมาพึ่งระบบของชาติตัวเอง และชาติอื่นๆ ที่ยังคงเป็นพันธมิตรอยู่กับรัสเซีย ไม่ว่าจะเป็นระบบการโอนเงินระหว่างประเทศ ซึ่งเดิมใช้ระบบ SWIFT แต่เมื่อธนาคารรัสเซียบางส่วนถูกตัดออกจากระบบ ทำให้ต้องหันเข้าหา Mir ซึ่งเป็นระบบการโอนเงินอิเล็กทรอนิกส์ที่รัฐบาลรัสเซียให้การสนับสนุนเมื่อเกือบ 10 ปีก่อน
ขณะที่ระบบการชำระเงินด้วยบัตรอิเล็กทรอนิกส์ ก็ต้องหันไปพึ่งระบบสัญชาติจีนอย่าง ‘UnionPay’ ซึ่งมีเครือข่ายอยู่กว่า 180 ประเทศทั่วโลก และอาจพอแทนที่การใช้ VISA และ Mastercard ที่เป็นระบบระดับสากลได้ แต่อย่างที่หลายคนรู้ดีว่า ต้องแลกมากับการหาร้านค้ารับบัตรประเภทนี้ที่ยังน้อยกว่า 2 เจ้าหลักที่เราคุ้นเคยกันอยู่ดี
สุดท้ายแล้ว การคว่ำบาตรรัสเซียจากในด้านต่างๆ คงไม่มีใครสามารถพยากรณ์บทสรุปที่แท้จริงออกมาได้ว่า จะเป็นการตัดสินใจที่ถูกต้อง หรือเป็นการตัดสินใจที่ทำให้รัสเซียยอมถอยสงครามออกไปจากยูเครน แต่นี่เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่รัสเซียต้องยอมรับให้ได้ จากการตัดสินใจของรัฐบาลเอง ที่ทั่วโลกต่างไม่ยอมรับ
ที่มา:
https://workpointtoday.com/west-russia-swift/
https://workpointtoday.com/what-is-swift-and-impact-for-russia/
https://missiontothemoon.co/news-russia-banned-from-swift/
https://www.bbc.com/thai/international-60530552
https://workpointtoday.com/fin-com-sanction-russia
https://www.blognone.com/node/127414
https://thestandard.co/visa-suspends-all-russia/
https://www.aljazeera.com/news/2022/3/6/visa-mastercard-announce-suspension-of-operations-in-russia
https://www.bangkokbiznews.com/world/991359
https://www.prachachat.net/world-news/news-877909
https://www.bangkokbiznews.com/world/992956
https://thestandard.co/goldman-sachs-and-jpmorgan-chase-close-russia-branch/
https://www.matichon.co.th/foreign/news_3217756
https://www.blognone.com/node/127356
https://workpointtoday.com/russia-unionpay-visa-mastercard/
Journalist
